-
1 аз йөрелә торган
= аз йөри торган малохо́женый, малое́зженый ( о дороге) -
2 аз йөри торган
-
3 подписной
-ая; -ое1) язылу...ы2) подписка белән алына торган, подписка нигезендә килә торган, язылу буенча җибәрелә торганподписной лист — имзалар кәгазе (җыю кәгазе) (кемгә дә булса ярдәм итү өчен акча җыйганда акча бирүчеләр кул кую өчен махсус кәгазь)
-
4 исходящий
-
5 малоезжий
-
6 санация
жа) мед. авыз куышлыгын савыктыру өчен үткәрел торган дәвалау чараларыб) эк. капиталистик илләрдә банкларны һәм эре предприятиеләрне банкротлыктан саклау максаты белән дәүләт тарафыннан күрелә торган чаралар системасы -
7 семинар
ма) югары уку йортларында укытучы җитәкчелегендә группада үткәрелә торган практик занятиеб) квалификацияне, идея-политик хәзерлек дәрәҗәсен күтәрү максатларында үткәрелә торган занятие, түгәрәк -
8 аз
1. нареч.1)а) ма́ло, немно́го (дать, взять, сделать, накопить, узнать, услышать, заниматься ремонтом), незначи́тельно (преуспеть в чём, добавить что); недоста́точно (стараться, проявлять усердие)балык аз эләкте — ры́бы попа́лось немно́го
зоопаркта аз булабыз — в зоопа́рке ма́ло быва́ем
спорт белән аз шөгыльләнү — недоста́точно занима́ться спо́ртом
тәнкыйтьләү генә аз, җәза (бирергә) кирәк аңа — одно́й кри́тики ма́ло (недоста́точно) - наказа́ть его́ ну́жно
б) (чем, в чём) (походить на что-л., кого-л.; напоминать что-л., кого-л.) немно́го, незначи́тельно ( превосходить кого-что); немно́гим (отличаться, разниться)аз аерыла торган принциплар — ма́ло чем (в чём) различа́ющиеся при́нципы; при́нципы, кото́рые ма́ло (чем, в чём) различа́ются; при́нципы, кото́рые различа́ются немно́гим (в немно́гом, в ма́лом)
өлгерлеккә ул синнән аз калыша — в расторо́пности он немно́гим уступа́ет тебе́
аз үзгәргән — ма́ло (в чём, чем) измени́лся; измени́лся ма́ло
в) в сочет. со словами на -лы, -лык, -ган, -чан мало-аз аралашучан — малообщи́тельный ( зал)
аз аңлаешлы — малопоня́тный
аз тикшерелгән — малоиссле́дованный
аз хәрәкәтләнүчәнлек — малоподви́жность
2)а) ма́ло, немно́го, недо́лго (пробыть, проучиться где, проболеть, жить, прожить, спать, ждать, горевать)ул бездә аз эшләде — он прорабо́тал у нас ма́ло
б) ма́ло, недоста́точно ча́сто (приезжать куда, встречаться с кем-л., видеть кого-л.)3) в знач. сравн. ст. ме́ньше, поме́ньше (чего-л., кого-л., чем-л., что-л., кто-л.)ул бездән (безгә караганда) аз эшли — он рабо́тает ме́ньше нас (чем мы)
аз сөйлә, күп эшлә — ме́ньше (поме́ньше) говори́, бо́льше (побо́льше) де́лай
4) при отриц. нема́лоаз тырышмадык без аның өчен — нема́ло постара́лись мы для э́того
кайгыны аз күрмәгән ул — он повида́л нема́ло го́ря
•- аз булу- аз гына
- аз гына да
- аз гына кала
- аз гына калгач
- аз гына калганда
- аз гына ким
- аз гына кимрәк
- аз гына тулмаган
- аз гына элек
- аз җиргә
- аз урынга
- аз җирдә
- аз урында
- аз йөрелгән
- аз йөрелә торган
- аз йөри торган
- аз калу
- азканлылык
- аз кешеле
- аз сөтле
- аз сөтлелек
- аз түгел
- аз уңдырышлы••аз алганда — см. аз дигәндә
аз булса да күп итеп күреп алыгыз — не обессу́дьте, что ма́ло (немно́го); прими́те от чи́стого се́рдца; хоро́шего помале́ньку (понемно́жку) (употр. обычно при вручении гостинцев, в сопроводительных письмах к посылкам, подаркам и т. п.)
аз да түгел, күп тә түгел — ни мно́го ни ма́ло; ни ма́ло ни мно́го; ни бо́льше ни ме́ньше
аз куеп (куйганда) — см. аз дигәндә
- аз сүзле 2. прил.аз гына бер хәл (нәрсә) булса (булдымы, була-нитә калса) — чуть что случи́тся, произойдёт, случи́лось; чуть ( чего) прост.
1) небольшо́й, незначи́тельный ( опыт), ма́лыйаз игътибар бирү — обраща́ть незначи́тельное внима́ние
аз көч белән җиңү — победи́ть (с) ма́лыми си́лами
нәтиҗәгә аз чыгым белән ирешү — добива́ться результа́тов с ма́лыми затра́тами; добива́ться результа́тов при незначи́тельных затра́тах
халыкның аз өлеше генә — лишь небольша́я часть наро́да (люде́й)
2) ма́лое (небольшо́е, незначи́тельное, недоста́точное) число́ (коли́чество, континге́нт, штат и т. п.)аз кеше белән эшләү — рабо́тать с ма́лым число́м люде́й
аз укучылы мәктәп — шко́ла с ма́лым (небольши́м) континге́нтом уча́щихся; шко́ла, где ма́ло уча́щихся
а) ма́ло кто; ма́ло чтоаз кешегә ошый торган кәсеп — ремесло́, кото́рое ма́ло кому по душе́
мин киткәннән соң анда аз нәрсә үзгәргән — по́сле моего́ отъе́зда там ма́ло что измени́лось
б) при отриц. нема́ло, нема́лыйаз көч кермәде аңа — в него́ вло́жено нема́ло сил; в него́ вло́жены нема́лые си́лы
аз машинаның башына җитмәде инде ул — он уже́ угро́бил нема́ло маши́н
4) недо́лгий, непродолжи́тельный, ма́лый, коро́ткий; недолговре́менныйялың аз икән — о́тпуск у тебя́ ко́роток (ока́зывается)
аз вакыт эчендә — в коро́ткий срок
5) предик.а) ма́ло, немно́го; ма́лый редко, мал, незначи́тельный, небольшо́й; недоста́точный; ма́лоүзгәреш аз — переме́н ма́ло (немно́го); переме́ны незначи́тельны
файдаң аз — по́льзы (про́ку) от тебя́ ма́ло (немно́го); по́льза от тебя́ небольша́я; прок от (из) тебя́ небольшо́й (мал, ма́лый, незначи́тельный)
табышы аз — вы́годы ма́ло (немно́го) от чего, кого маловы́годный о чём-л. вы́года небольша́я от чего, кого
көчебез аз иде — сил у нас бы́ло немно́го; си́лы у нас бы́ли незначи́тельны
б) ма́ло, немно́го, ма́лость чего, кого; немногочи́сленныйаларда мал аз — скота́ у них ма́ло; скот у них немногочи́сленный
в) предик. ма́ло-; незначи́телен, ни́зок, недоста́точен; недоста́точноосталыгы аз — малоиску́сный; недоста́точно иску́сный
җитештерүчәнлеге аз — малопроизводи́тельный; недоста́точно производи́тельный
хәзерлеге аз — малоподгото́вленный, он малоподгото́влен (недоста́точно подгото́влен); его́ подгото́вленность низка́
6) в сочет. с прил. на -лыа) мало-; с ма́лым (небольши́м, незначи́тельным) число́м (коли́чеством)аз квартирлы — малокварти́рный ( дом)
аз комплектлы — малокомпле́ктный ( школа)
аз гаиләле кешеләр — малосеме́йные лю́ди
аз сулы — малово́дный (о речке, озере, канале)
аз тиражлы — с ма́лым (небольши́м, незначи́тельным) тиражо́м; малотира́жный ( сборник)
б) мало-; немного-; с небольши́м (ма́лым, незначи́тельным) число́м (коли́чеством)аз санлы — малочи́сленный; немногочи́сленный (отряд, коллектив)
в) мало-; недоста́точно; с ма́лым (небольши́м, незначи́тельным, недоста́точным) чем-л. ма́лой, незначи́тельной, недоста́точной чего-л.аз белемле — малообразо́ванный; малогра́мотный; недоста́точно образо́ванный (гра́мотный); с ма́лым (недоста́точным) образова́нием
аз сәләтле — малоспосо́бный (-одарённый, -дарови́тый); недоста́точно спосо́бный (одарённый, дарови́тый); с ма́лой, недоста́точной спосо́бностью
аз хәбәрдарлы — недоста́точно (мало-) све́дущий в чём
аз ышанычлы — малонадёжный (способ, средство, человек); маловероя́тный; малодостове́рный; недоста́точно надёжный (достове́рный) (источник, факт)
аз әһәмиятле — малозначи́тельный; малова́жный; малозна́чный; малосуще́ственный; малозна́чимый;
г) низко-; мало-; с ни́зким (ма́лым) чем; ни́зкого чегоаз басымлы шина — ши́на ни́зкого давле́ния; ши́на с ни́зким давле́нием
3. в знач. сущ.; обычно в косв. ф.аз түләүле хезмәт — низкоопла́чиваемый (малоопла́чиваемый) труд
1) ма́лое, немно́гое; то ма́лое (немно́гое), что есть (име́ется, бы́ло, име́лось)азга канәгать булу — дово́льствоваться ма́лым (немно́гим); дово́льствоваться тем ма́лым (немно́гим), что есть
күпне өмет итеп аздан коры калу — упусти́ть ма́лое, поза́рившись на бо́льшее
аз да җитә, күп тә бетә (посл.) — и ма́лое доста́нет, и большо́го не ста́нет
2) мн. азлар немно́гиеазлар һөнәре — профе́ссия немно́гих
-
9 распашной
I -ая; -оедиал.сөрүле, сөрелә торганII -ая; -ое1) уст. җилбәгәй, төймәсез2) спец. ике якка ачыла торган, ике якка ачылмалы• -
10 аврал
ма) мор. корабльдә гадәттә тревога буенча барлык команданың катнашы белән үткәрелә торган ашыгыч эшб) перен. бөтен коллективның, катнашы белән башкарыла торган ашыгыч эш -
11 групповой
-ая; -оетөркем...ы, төркем [группа] белән...ган; төркем белән...а торган; группа...ы -
12 каковой
мест.; уст....ган,...а торганзаявление, каковое препровождается нами — безнең тарафтан җибәрелә торган гариза
-
13 опрокидной
-
14 подъёмный
-ая; -ое1) күтәрү...ы, күтәрткеч...2) күтәрелә торган, күтәртелә торган, күтәрелмә3) в знач. сущ. подъёмные мн. яңа урынга бару акчасы -
15 аралаш
1. нареч.1) впереме́жкуимән белән аралаш үскән юкәләр — ли́пы, расту́щие впереме́жку с дуба́ми
2) впереме́шку2. прил.малга печәнне салам белән аралаш бирү — дать се́но скоти́не впереме́шку с соло́мой
переме́шанный, сме́шанный, перемеша́вшийся, впереме́шку (с чем, кем)каен белән аралаш усак утыны — оси́новые дрова́, сме́шанные с берёзовыми
- аралаш рифма 3. в знач. послелогаташ белән аралаш руда — руда́ впереме́шку с ка́мнем
1) че́рез (ка́ждый)авыл аралаш туктап ял итү — остана́вливаться на о́тдых че́рез (ка́ждую) дере́вню
2) регуля́рно че́рез, че́рез ка́ждыйатна аралаш үткәрелә торган җыелыш — собра́ние, кото́рое прово́дится регуля́рно че́рез неде́лю
көн аралаш — че́рез (ка́ждый) день; регуля́рно че́рез день
3) сквозьйокы аралаш кына ишетү — услы́шать то́лько сквозь сон
яшь аралаш көлү — смея́ться сквозь слёзы
-
16 бессонный
-
17 вакханалия
ж1) вакханалия (борынгы Греция белән Римда шәраб алласы Вакх хөрмәтенә үткәрелә торган бәйрәм)2) эчкечелек тамашасы, гадәттән тыш кәеф-сафа -
18 геноцид
мгеноцид (раса, милли яки дини мотивлар белән халыкның аерым катлауларын юк итү буенча империализм һәм фашизм тарафыннан үткәрелә торган реакцион сәясәт) -
19 глобальный
-ая; -ое -
20 девальвация
ждевальвация (яңа акча кертү юлы белән яки куллануда булган акчаның рәсми курсын төшерү юлы белән, үткәрелә торган акча реформасы)
См. также в других словарях:
җибәрелү — 1. (Җибәрү) 2. Үз үзенә контрольне югалту, үз үзен тыймау, йөгәнсезләнү, артык иркенәю 3. Артык кысып буган яки тартылып торган бау өзелеп яки чишелеп китү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җыен — I. 1. Нин. б. мәсьәләне хәл итү өчен җыйналган җәмәгать җыелышы. Митинг ... җыенда да чыгып сөйләгән ди 2. диал. Элек: бер төркем авылларда гадәттә сабан эшләре беткәч үткәрелә торган бәйрәм, ул һәр төркем авылда берәр атна булып, айдан артык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агач — 1. Каты кәүсәле, ботаклары ябалдашланып торган күпьеллык үсемлек. Шул үсемлекнең ботаклардан арындырылган кәүсәсе. с. Агачтан ясалган, салынган 2. Төзүгә һәм әйберләр ясауга китә торган агач материал; үзагач 3. күч. Аңгыра, надан. АГАЧ АЯК – 1)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәйрәм — 1. Йола буенча, берәр зур, данлыклы вакыйга хөрмәтенә яки истәлегенә үткәрелә торган күңел ачып ял итү, тантана көне. Гомумән, берәр вакыйга уңае белән үткәрелә торган шундый күңел ачу йоласы, көне 2. күч. Зур шатлык, куаныч, тантана 3. с. Күңел… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
конклав — Яңа Рим папасын сайлау өчен үткәрелә торган кардиналлар җыелышы, шул үткәрелә торган зал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хат — Нәр. б. хәбәр итү, хәл әхвәлне, фикерләрне, хисләрне белдерү өчен берәрсенә җибәрелә, тапшырыла торган язу. Конвертка салып, почта аша җибәрелә торган язмаларның бер төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төтен — и. 1. Берәр нәрсә янганда аксыл зәңгәр, каралҗым һ. б. төстәге газ булып һавага чыга, күтәрелә торган бик вак каты кисәкчекләр җыелмасы 2. Сизелер сизелмәс кенә күренә торган җиңелчә газ 3. Элекке заманда авылдагы йортларның, хуҗалыкларның санын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
транзит — 1. Бер илдән икенче илгә өченче ил аша, бер пункттан икенче пунктка арадаш пунктлар аша юлчылар һәм товарлар ташу эше 2. с. Шул эшкә нигезләнгән. Билгеләнгән урынга кадәр транзит белән бара торган; транзит юлы белән башкарыла торган. Аэропортта,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адрес — 1. Почта аша җибәрелә торган конверт, посылка, бандероль һ. б. ш. ның тышында кая һәм кемгә тапшырылырга тиешлеген күрсәткән язу. Хатлар һ. б. җибәрү урынын белдергән шартлы билге электрон адрес. Берәр кешенең яшәү урыны яки оешма урнашкан урын 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корбан — I. 1. Ислам динендә: суеп аллага бүләк ителә торган хайван 2. Кемнең яки нәр. б. ниндидер теләкләрен канәгатьләндерү өчен үләргә, газапланырга тиешле җан иясе 3. Зур бәхетсезлек, афәт, сугыш һ. б. аркасында газап чиккән яки һәлак булган кеше 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төчегән — 1. Агачның кабыгы һәм үзагачы арасындагы катлавында минераль һәм органик матдәләргә бай сыекча 2. Агачның кабыгы астында яшь, яңа ясалып килә торган лайлалы үзагач катлавы, яшь кайры; рус. Заболонь. ТӨЧЛЕГӘН КОҢГЫЗЫ – Агач кайрысын һәм төчлегәнен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге